گوُنتای جاوانشیر
حسن دمیرچی یه مکتوب
سیزلامیش احوالیما صوُبحه قدر تاریم منیم
تکجه تاریمدیر قارا گونلرده غمخواریم منیم
یئر توتوب غمخانه ده قیلدیم فراموش عالمی
من تارین غمخواری اولدوم، تار غمخاریم منیم
حسن به ی دمیرچی!
بلکه ده من بو مکتوبو یازارکن، سن ایشکنجه لر، روانی تضییقلر آلتینداسان... نجیب و شریف بیر عایله باشچیسی، سیاستی بیر او قه در سئومه یه ن، آنجاق صنعت دونیاسینین زحمتکئشی اولاراق تانیدی سنی اؤز وطنداشلارین.
صنعت، ماهیتی اعتیباری ایله اؤَزوُنوُ اونا حصر ائده نلری حیاتین درین قاتلارینا سئوق ائدیر. چوُنکوُ صنعت، کوُکوَ کئچمیشده بولونان و گوَنوَموَزده صاباحین عشقی ایله یاشایان دایمی حرکتده اولان گئرچکلیکدیر. بو اوُزدن ده حسن به ی ،سن صنعتچی شخصییتینله آذربایجان مدنییتینین اه ن اولو اینسانلاری ایله معنوییات دوَنیاسیندا همسفر اولموشسان. هر کسین بیر هد فه گؤره باشقالاری بیر یئرده همسفر اولماسی، سفرده بولونماسی سؤز کونوسودور.
بزمی عالمدن گئدرسن ایختییارین اولمادان
ساخلا الده ساغری وار ایختییارین هر قه در
ای فضولی من گوَمان ایله جاهاندا یوخ ایشیم
اول سببدن عالی اینسانلارلا اولدوم همسفر
بو یولون کؤکوُ اینسانین فیطره تینده، ویجدانیندا اولدوغو اوَچوَن بو یولچولوق زامان ایچینده فضیله ته دؤنوُشه ره ک ، یولچو، داخیلی اهلی کمال اولور. ته رکی طریقی عشق میسر اولمور.
ای فضولی قیلمازام ته رکی طریقی عشق کیم
بو فضیلت داخیلی اهلی کمال ائیلر منی
حسن به ی!
آذربایجان میللتی سیزی نئجه تانیمیشدیر؟ سیز تاریخین اه ن اینسانی حیسسییاتینی آراشدیردینیز. مویقیده بیریکن دویغولاری،اینسانلیق تجروُبه لرینی آختاردینیز. مین ابللر اؤنجه کی اینسانلارین، نسیللرین آغزیندا سه سله نمیش، تاردا، کامانچادا، سازدا اؤزوُنه یئر ائده ره ک گوُنوُموُزه قه ده ر داوام ائده ن دوُشوُندوُروُجوُ دویغولارا، دویغولاندیران دوُشوُنجه لره حیاتینیزی حسر ائتدینیز. تورپاغا دؤنوُشموَش نسیللرین گؤزه للیک آنلاییشلارینی، ذؤوقلرینی، حیاتدان اخلاقی لذت آلما سلیقه لرینی اؤیره ندینیز و اؤیره ندیکلرینیزی ده آذربایجان تاریخی ایله پایلاشدینیز. موغام ایفاچیسی، تارزن، موغام فلسفه سینی ، موغام تاریخینی ، و موغام تئکنییینی آراشدیران بیر شخصییت کیمی تانیدیق سنی، حسن به ی دمیرچی! سنین واردیغین یئرلرده غزه للر اوخوندو، تار چالیندی و اینسان معریفه تینین ائستئتیک قاتلاری موسیقی ایله ایفاده ائدیلدی. داش اؤره کلرده عشق تونقالینی یاخماق، حاققین- حقیقتین بؤیوُک معنوییاتینی روحلارا آخیتماق سنین هدفین اولموشدور. حاققین یولوندا اولمایانلاری موسیقی ایله حاققا تاپیندیرماق میسیونونو سن اؤز اوُزه -رینه گؤتوُرموُشسن. آیدینلانما و جهالتدن آرینما سوُره جینده موسیقینین چوخ بؤیوُک رولو اولموشدور، حؤرمتلی حسن به ی دمیرچی! چوُنکوُ موسیقی قه در اینسانلارین قلبینی نیفره تدن و کیندن تمیزله یه ن ایکینجی بیر عامیل یوخدور. موسیقینین خیطابتی دیره ک (مستقیم) اولاراق اینسان روحودور. دیگر طرفدن، اؤزه للیکله آذربایجان موغاملاری دوُنیانین بوُتوُن معنوی ده-یرلرینی اؤز ترکیبینده داشیماقدادیر. سیزین اؤزوُنوُزوُن ده چوخ یاخشی بیلدییینیز کیمی ، اؤزئییر حاجی به یلی آذربایجان موسیقیسینین میقیاسینی شرقین چرچیوه سیندن چیخارمیش و اونو دوُنیالاشدیرمیشدیر، یعنی آذربایجان موغاملاری بوُتوُن دوُنیانین معنوی ده یرلرینین داشیییجیسی دورومونا گلمیشدیر.
داش اوُره کلرده یانیب داشلاری سیندیردی موغام
حاققا دوُشمن اولانی حاققا تاپیندیردی موغام
نه گوُمان ائیله میسن اونداکی طیلسیملری سن
کوُروُ آهیله قوروتدو، سالي یاندیردی موغام
سو چیلر اودلو اوُره کلرده غضب تونقالینا
نئچه قصدین اؤنوُنوُ کسدی دایاندیردی موغام
چوخ کیتابلار اوخودوم ظن ائاه دیم بختییارام
منه چوخ مطلبی آهسته جه قاندیردی موغام
حؤزمتلی حسن به ی دمیرچی! اینسان طبیعتی چوخ مرکب مختلیف یؤنلوُ اولدوغو اوُچوُن آذربایجان موغاملاری دا مرکب و هر طرفلیدیر. اینسان پسیکولوژیسینین بوُتوُن قاتلارینی آذربایجان موغاملاریندا دویماق ممکوُندوُر. آنجاق بو روح حاللاری کاتارسیس (معنوی آرینما، تمیزلنمه) سه وییه سینده موغاملاریمیزا یئرلشمیشدیر. چوُنکوُ موغام، یالنیز اخلاقی اولانی تلقین ائدر. بو سببدن ده موغام فلسفه سینده مئوجود اولان دیالئکتیک تکاموُل سوُره جی تضادلارین ساواشي شکلینده اورتایا چیخماز. تضادلار بیر-بیرلری ایله راستلاندیغیندا هر بیر تضاد اؤزوُنده عکسیک اولانی بو راستلانیس نتیجه سینده گؤره ر و عکسیکلرین اورتادان قالدیریلماسی اوُچوُن تضادلارین آنلاییشی ساغلانار. تضادلارین اورتاق هدفی پئیدا اولار و اورتاق هدفه دوغرو یاردیملاشما-دایانیشما، ایش بیرلیی اورتامیندا حرکت داوام ائدر. بو اوُزدن ده موغاملاردا تخریباتچی، دئویریجی، اوچوروجو اینقیلابی عصبییته یئر یوخدور. اینسانین بوُتُن روح حاللاری موغاملارا یوُکلنمیشدیر. اینسانین فیطری احتییاجلار موسیقیمیزه داشینمیشدیر. غلبه ده، مغلوبیتده، کدرده، موتلولوقداکی دویغولار، موُدریکلشمه مرحله لرینده الده ائدیلن روحی تجروُبه لر موغاماتا یوُکلندیگی اوُچوُن، بو موسیقی نؤعوُ چوخ گئنیش و درین محتوالیدیر. دوُنیا و حیات قارشیسیندا اینسانین عقلی، ایدراکی تجروُبه لرینی راست موغامینا، حماسی دویغولاری چاهارگاها یوُکله ندیگی کیمی ، لیریک و سئوگی دولو حیسسییات دا دیگر موغاملارا یوُکلنمیشدیر، حؤزمتلی حسن به ی دمیرچی!
مین توُرلوُ معمالاری افشا ائله ییر راست
ایدراک دئییلن یوردو توتوب سیلکه له ییر راست
*
بیرعاقیلین حیکمتلی نصیحتلریدیر راست
تاریخ دانیشان کوُهنه روایتلریدیر راست
دیلکئشده پیچیلدار بیزه دوُنیا کدریندن
لاکین عذابین صون دمی سرحدلریدیر راست
ای بختییار آه آتشی سؤزرنگینه گیرمز
هم دردلی غروب چاغی و هم دان یئریدیر راست
آنجاق حؤرمتلی حسن به ی دمیرچی ،یا طبیعتینیز اعتیباری ایله، با دا تشخیص ائتدیگینیز تاریخی ضرورتلر سببی ایله دیر کی ،سیز داها چوخ ائپیک (حماسی) موغاملاری خالقا چاتدیرماقدان خوشلانیرسینیز. جماسی موغام نؤعلری میللتده حیات دویغولارینی درینلشدیریر. کچیک حجملی شهناز، آرازباری ، حئراتی ، قاطار، سمایی- شمس کیمیموغاملاردان توتموش،چاهارگاه کیمی اوزون حجملی موغاملار پروبلئملرین حللی اوُچوُن اینسانین داخیلی انرژیسینی مرکزلشدیرمکده دیر. راست موغامیندا عقلا، فیکرا، تشخیص ائدیلن حیات پروبلئملری، چاهارگاهدا هیجانلی شکیلده اؤز حللینی تاپماقدادیر. راست موغامینین تجرید مقامینداکی سئزگیلری (تشخیصلری) اینسانین ایچ دوُنیاسي ایله، ویجداني ایله قایناییب- قاريشدیقدان صونرا معنوییت سیستئمی حالینا گلیر. بو معنوییات خالقلا پایلاشیلدیغیندا ایجتیماعیله شیر، ابدیله شیر. بو پایلاشمش هر زامان حماسی شکیلده تظاهوُر ائتدیگی اوُچوُن، هیجانلاندیریجی چاهارگاه کیمی موغاملاردا اؤز ایفاده شکلینی تاپیر. چوُنکوُ موتلولوقلاری پایلاشماق کدرلی دئییلدیر، سئویندیریجیدیر. موُصیبتلرین، آجیلارین،آغریلارین باغریندان یوغرولان سئوینج و موتلولوقلار هر زامان هیجانلی و ائپیک شکیلده پایلاشیلمیشدیر. حؤرمتلی حسن به ی دمیرجی ،سانکی سیزین ده روحا باغلی اولدوغونوز چاهارگاه موغامی پایلاشیم لذتیندن یوغرولموشدور. غلبه لرین دادینی پایلاشان ذؤولوُ موسیقی صنعتی دئیه لیم بونا.
قلبی وولکان تک جوشان عصیاندیر، عصیان چاهارگاه
آچمیش هر زه نگوله سیندن فیکره مئیدان چاهارگاه
شاها قالخان دالغالاردیر بیر موخالیف گوشه سی
دریالار لنگرله دن توفاندی ، توفان چاهارگاه
گوشه لر گؤی گورلادیر، یئر تیتره دیر، سئل اوینادیر
گؤندریر یاد ائللییه ایمضالي فرمان چاهارگاه
حؤرمتلی حسن به ی دمیرچی ،سیز بو تلاطوُملوُ، هیجانلی دویغولار، دوُشوُنجه لر قوینوندا حیاتینیزی کئچیره ن نجابت اؤرنه یی شخصییت کیمی تانیندینیز. اؤز روح حاللارینیزا موغاملاری ترجوُمان ائتدینیز. میللتی تمثیل ائدن اصلینده شخصییتلردیر. شخصییتلر، حیسسی ، فیکری تجروُبه لرینی اؤز میللتی ایله پایلاشدیقجا میللی کیملیگین تاریخی درینلشمه سی ، بؤیوُمه -سی موُمکوُن اولور. بلکه حسن به ی دمیرجی اؤزوُ ده فرقینده اولمادان اونون آذربایجان موسیقیسی یولوندا چکدیگی زحمتلر مینلرجه اینسانین عاغلینا آیدینلیق گتیرمیش، روحونو قارانلیقلاردان خیلاص ائتمیشدیر.
حؤرمتلی حسن به ی دمیرچی، سیزین تبریز مرکزلی باشلاتدیغینیزموسیقی یولو ایله آیدینلانما و آیدینلاتما حرکتینیز البتته کی ، تبریزله محدود قالا بیلمزدی ، قالمادی. آذربایجانین داخیلینده و خاریجینده یاشایان میلیونلارجا اینسان، سیزین بسته لرینیزدن ذؤوق آلمیش، آلماقدادیر. تبریزین آذربایجان تاریخینده آیریجا یئری وار. اسکیلردن گوُنوُموُزه قه در تبریز، آذربایجاندا مدنی حادیثه لرین مرکزی اولموشدور. بیلیرسینیز، 13- جوُ عصرده تبریزدن بیر اه ره ن قوپدو و اونا شمس تبریز دئرلردی. گؤیلرین صونسوزلوغوندان اونا سس گلدی کی ، آنادولویا وار گئت، اورادا سنی به کله یه ن وار. شمس آنادولویا واریب جلاالدین رومی ایله گؤروُشدوُکدن صونرا دوُنیانین فلسفی ذهنییتی ده گیشدی ، گلیشدی. موغام تاریخینده ده اؤنملی حادیثه لر یاشاندی. شمس تبریز مئولانایا " کامیل اینسان اولماغا گئدن یول موغاملاری اؤیره نمکدن کئچر" سؤیله دیکدن سونرا، مئولانا موغاملاری اؤیره نمه یه باشلاییر و شور موغامینداکي "سماع شمس" شعبه سینی اؤز اوستادینین شرفینه بسته له ییر. مئولانا، شمسی دینله رکن، ایچ دوُنیاسیندا یارانان هیجانلاری و روح حاللارینی "سماع شمس" موغامینا یوُکله میشدیر. ریتمیک موغام اولان سماع شمس، آهنگ و ماهییت اعتیباري ایله "سماع زنلیک" له عینیلیک ایفاده ائتمکده دیر. عاقلینداکی دوُگوُنلر شمس تبریز طرفیندن چؤزوُلدوُکدن صونرا،مئولانا شرقی سؤیله ییب، رقص ائتمه یه باشلامیشدیر. رقص و موسیقی تانرینی درک ائتمه نین ایکی یولو کیمی تشخیص ائدیلمیشدیر. تبریزین اینسانلیق مدنییتی تاریخینده کی بو کیمی تاثیرلرینی سایماقلا بیتمز. بو سببدن ده مئولانا، توُرک میللتینین مدنییت شهری و شمسین آنا یوردو اولان اولو تبریزی بو شکیلده اؤوموُشدوُر:
آچ دا بیر کاروان یوُکوُن ای ساریبان
یار یوردو شهری تبریزدیر اینان
جننتین کندیسیدیر تبریزیمیز
سیرر موُلکوُ آنمیشیز تبریزی بیز
گؤیلرین صونسوزلوغوندان سئوگیلر
هر زامان اولسون سیزه تبریزلیلر
حؤرمتلی حسن به ی دمیرچی ،من ده مئولانانین بو اؤوگوُسوُنه قاتیلیب و عینی بوجاقدان باخاراق، سیزی سالاملاییرام. حیاتین لذتینی ، باشقالارینا خوشبختلیک ، موتلولوق و سئوینج باغیشلاماقدا کشف ائدن سیزین کیمی نجیب اینسانلار تاریخین گئرچک معللیملریدیر، اصلینده. بوُتوُن وارلیغی ایله اینسانی ایده آلا باغلانیب ، اینسانلارا فایدالی اولماق پرینسیپی اولماسایدی ، حیاتین بیر آنلامی اولمازدی یقین کی. دوُنیانین اؤته ری ، کئچیجی ذؤوقلرینه دئییل، ابدی و دایما یاشایان ده یه رله رینه باغلانماق پروسئسینده اینسان بیر چوخ تجروُبه لری سینامیش، بیر چوخ ایمتحانلاردان چیخمیش اولور. سنین ده ازبر بیلیب او گؤزه ل سه سینله اوخودوغون واحیدین بو میصراعلاریندا اولدوغو کیمی.
بیز خرابات اهلیییک مئیخانه لردن چیخمیشیق
باده لر نوش ائتمیشیک پئیمانه لردن چیخمیشیق
اینسان، دردی تک باشینا چکمه لی ، سئوینجی پایلاشمالیدیر. دردین درینلشمه سینی انگلله مه نین، کدرین اوچوروجولوغونون قلرشیسینی آلماغین یولو سئوینجی پایلاشماقدان کئچر. سیز موسیقینی بیر پایلاشیم صنعتی کیمی باغرینیزا باسدینیز. بو سببدن ده موغاماتا، ساده جه ترنم واسیطه سی کیمی باخمادینیز. موغامات جاهیل اینسانلاری اویاتماغا چالیشدیغی اوُچوُن درین بیلگی و علمله ایچ-ایچه دیر. علملی اینسانلار اؤز روح حاللارینین درینلیکلرینه ائنمک اوُچوُن موغاماتا سؤوق ائدیلمیشلر. بو علم و بیلگی مجموعه سی سئوینج و سئوگی ایله بیر یئرده اولموشدور. آذربایجان توُرک ضیافتلرینه موغام علمی ، موغام صنعتی ماهییت قازاندیرمیشدیر.
گوُلوُن عشقینده گره ک بوُلبوُلو نالان اوخوسون
آشکار ائیله مه سین دردینی پنهان اوخوسون
ان گؤزه ل نغمه لری گرچی دوُشوُنمز جاهیل
بو موغاماتی گرک علملی اینسان اوخوسون
موسیقی خادیمیدیر بوُلبوُلوُ شئیدا اؤزوُ ده
گره ک عاشیقله برابر ائدیب افغان اوخوسون
موسیقی صنعتینی آذریبایجان یارادیب
قوی بو تاریخی حقیقتلری تئهران اوخوسون
هر ضیاقتده بیزیم عادتیمیزدیر واحید
قيز گلین شادلیق ایه اویناسین اوغلان اوخوسون
حؤرمتلی حسن به ی دمیرچی ، شرقده تاریخ بویونجا قارانلیق سئوه ن گوُجلرله آیدینلیق سئودالیلاری آراسیندا مباریزه اولموشدور. بو مباریزه بو مباریزه غربده ده یایغین ایدی، لاکین غربده باشلایان رنسانسدان گوُنوُموُزه قه در کی سوُره جده قارانلیق فیکیرلیلرین اینسان حاقلارینا تجاووُزوُ انگللنمیشدیر. آنجاق ایسلام شرقی یوُز ایللردیر قارانلیغا گؤموُلموُشدوُر و اینسان حاقلارینا حؤرمتسیز یاناشماقدادیر. داها دوغروسو شرقده حاکیم اولان ایسلام قارانلیغی اینسان حاقلارینین نه اولدوغونو آنلاماق ایسته مه میش، ایسته مه مه کده دیر. اینسان آللاها قوربان ائدیلیر، اصلینده ایسه آللاه مفهومو بو ساختا دینی مفهومون ایچینده دیکتاتورلوغون، اخلاقسیزلیغین قورویوجوسو کیمی تظاهوُر ائتمکده دیر. ان بوُیوُک اخلاقسیزلیق ایستیبداددیر. دین خادیملینین تعلیماتیندا ایسه آللاه ایستیبدادین به کجیسی کیمی گؤروُنمکده دیر. سرمایه نین، بیر اوووج نجابتسیز مخلوقاتین قوللوغوندا دوران جبار، قددار، قان ایچن بیر آللاه آنلاییشی ایله قارشی قارشییاییق. نسیمی بو قارانلیق دوُنیالی دین خادیملرینه قارشی مباریزه آپاردیغی اوُچوُن ده ریسی سویولدو. یوُزلرجه جاناوار دین خادیمی بیر اه رین دریسینین سویولماسینا فتوا وئردیلر. ایشکنجه آلتیندا دیندار اینسانلار طرفیندن ده ریسی سویولانلار اؤز روحلارینداکی ایشیقلا وحدتده اولدوقلاری اوُچوُن واز کئچمه میشلر اؤز هدفلریندن.
جانا سن جاندان نه کیم گلسه جیگرلر آغریماز
حاق بیلیر بیر ذرره نئشتردن دامارلار آغریماز
زاهیدین افسانه سیندن سویدولار نا حق منی
حاق بیلیر سندن شها، صاحیب نظرلر آغریماز
شیشه می چون داشا چالدیم، حاققی اظهار ائیله دیم
چئشمی احوال آغریدان، عاریف بصرلر آغریماز
زاهیدین بیر بارماغین که سسه ن دؤنر حاقدان قاچار
گؤر بو گئرچک عاشیقی سر- پا سویارلار آغریماز
سویون ای موردار جلادلار نسیمی نین تنین
بونجا نامردی گؤروُن بیر اه ر سویارلار— آغریماز!
حسن به ی دمیرچی ، بو گوُن سنین تامامی ایله حاقسیز یئره توتوقلانیب اذیت ائدیلمه ن بو تاریخی منطیقله ایضاح ائدیلسین گره ک. تاریخ بویو ایشیقلا قارانلیق ، عدالتله ظلم، دینله عقل قارشی قارشییا دورموشلار. تاریخ بویونجا دین ایستیبدادا یاردیم و یاتاقلیق ائتمیشدیر. آزادلیق دویغوسونو اؤز طبیعتیندن سیله بیلمه ین ، سیلمک ایسته مه ین اینسانلارین دایما قارانلیق گوُجلرین جبهه سی طرفیندن تعقیبلره معروض قالماسینا ، ایشکنچه آلتینا آلینماسینا تاریخ تانیق اولموشدور. حاققا دوُشمن اولانلا حاققین طرفدارلارینین مباریزه سیدیر بو سیخینتیلار. کیمدیر حاققا دوُشمن اولان؟ نسیمی بو حاق دوُشمنینی بو شکیلده تانیتماقدادیر:
حاققا دوُشمندیر فقیه گل اویما اول شئیطانا کیم
بوخدور اول جین خیلقتین ذاتیندا ایقرار ایسته مه
بیر امین مه حرم بولونماز ای نسیمی چوُن بو گوُن
خلقه فاش ائتمه بو رمزی کشفی اسرار ایسته مه
لاکین دین خادیملرینین ایشکنجه لری ایله بو مشعل صؤنمه میشدیر، صؤنمز. چوُنکوُ بو ایده آل اوُچوُن حیاتینی وقف ائده ن اینسانلار وار. بو اینسانلارین فلسفه سی بوندان عباره تدیر:
خیلقتیم یوغرولوب یاپیلدیغی دم
یالنیز بو ایش اوُچوُن گؤنده ریلدیم من
دوُنیایا گلمک سببینی بیر رسالت، بیر گؤره و اولاراق دوُشوُنن اینسانلار وار. بو دوُنیادا حاق ، دوغرولوق کیمی بیر دیلبرین وورغونو اولماق ، اونا کؤنوُل وئرمک ، اونون یولوندا دوُشوُنمک، تار چالماق، شرقی سؤیله مک ، رقص ائتمک اخلاقی حیاتین ضرورتلریندندیر. بئله طبیعته صاحیب اولان اینسانلاربو مفهوملارسیز یاشایا بیلمزلر.
دیلبرا من سندن آیری تنده جاني نئیلرم
تاج و تختی ، موُلک و مالِ، خانیمانِي نئیلرم
ایسته رم وصلی جمالین تا قیلام درده دوا
من سنین بیمارینام اؤزگه دواني نئیلرم
چوخ دعالار قیلمیشام من خالیقین درگاهینا
چوُن مورادیم حاصیل اولماز من دعانی نئیلرم
دیلبر آیدیر ای نسیمی ، صابیر اول، قیلما فغان
من بو گوُن صبر ائیله رم آه و فغاني نئیلرم
اینسان اؤز " من" ینده، داخیلی دوُنیاسیندا حیاتین و کایناتین معناسینی داشیماقدادیر. بو معنا آشاما-آشاما، مرحله- مرحله درک اولونور. اینسانین ان بؤیوُک حاکیمی اونون فیطره تی و ویجدانیدیر. ویجدانلا اؤزدئشله شن ، عینیله شن معنالار اینسانین بطنیندن چیخاریلا بیلمز. هر بیر معنوی نایلییت، اینسان جیاتینین اخلاق و داورانیش سیستئمینده یئر آلدیغی اوُچوُن ، اونسوز یاشاماق موُمکوُن اولماز. آنجاق اخلاق نیظامی ایچریسینده اؤزوُنه یئر ائدن معنوی ده یه رلر، اینسانین حیسسی و فیکری درینلشمه سینین خیدمه تینده اولان صنعت نؤعلری ایله الده ائدیلیر. دهریاتین ، حیسسیاتین ، کایناتین بوُتوُنوُ ایله روحا تماسدا اولان بیر اینسان اؤزوُ-اؤزلوُیوُنده بیر کایناتدیر. فرد، وجود اولاراق حاققین مکانینا چئوریلیر.
من موُلکی جاهان، جاهان منم من
من حاققا مکان، مکان منم من
من کوُللی جاهان و کایناتم
من دهر و زامان، زامان منم من
سیز جانیما قییسانیز دا جللاد
لاکین ابدی اولان منم من
انسان و بشرسن ای نسیمی
حققا کی، همان، همان منم من
حؤرمتلی حسن به ی دمیرچی ، هر دئورانین اؤز حاقلیلاری ، عاشیقلری و اخلاق، عشق معمارلاری وار. دین قارانلیغی بو یارادیجی اینسانلارا ایشکنجه وئرسه ده ، آنجاق اونلار دا اؤز صنعت و اینانج ایشیقلاری ایله اؤز دئویرلرینه ایشیق ساچمیشلار.
آی ایله گوُنش اوُزوُن حئیرانیدیر
موُشک ایله عنبر ساچین پرهانیدیر
چوُن نسیمی دئورانین سولطانیدیر
دئور اونون دئوران اونون دئورانیدیر
عزیز حسن به ی دمیرچی، من بو مکتوبو یازارکن، بلکه ده سن ایسلام رژیمی ایستیبدادینین قارانلیق زیندانلاریندا ایشکنجه آلتینداسان... سنین بیر گوُناهین وار، او دا اؤز وطنینی، آذربایجانی سئومک . ایسلام ایستیبدادی سنین سئوگینی، عشقینی و عدالت آنلاییشینی سوچ اولاراق
گؤرمکده دیر.
تامپئره— شیکاگو
25.07.2006
